Fetch

جاوااسکریپت می‌تواند در هنگام نیاز، درخواست‌های شبکه را به سرور ارسال کرده و اطلاعات جدید را دریافت کند.

برای مثال ما می‌توانیم برای موارد زیر از درخواست شبکه استفاده کنیم:

• افزودن به سبد خرید
• دریافت اطلاعات کاربران
• دریافت بروز ترین اطلاعات از سمت سرور
• و غیره

و تمامی این موارد بدون بروزرسانی (Refresh) مجدد صفحه انجام میشود.

کلمه “AJAX” کوتاه شده (Asynchronous JavaScript And XML) میباشد و مربوط به درخواست های شبکه در جاوااسکرپیت است.به هر حال، ما نیازی به XML نداریم و این عبارت از تاریخچه AJAX باقی مانده است. شاید اسم آن را شنیده باشید.

چندین روش برای ارسال به شبکه و دریافت اطلاعات از سرور وجود دارد.

متد fetch() مدلی جدید و همه کاره است، بنابراین با این روش شروع میکنیم. متاسفانه این روش توسط مرورگرهای قدیمی پشتیبانی نمیشود (می‌تواند pollyfill شود) اما در بین مرورگر های جدیدتر پشتیبانی بسیار خوبی دارد.

دستور اصلی آن به این شکل است:

let promise = fetch(url, [options])

• url – لینک برای دسترسی سرور
• options – پارامتر های اختیاری:هدرها،متدها و غیره

بدون استفاده از پارامتر options این یک درخواست ساده GET است که محتوای آدرس url را دانلود میکند.

مرورگر بلافاصله بعد از درخواست شروع به کار میکند و یک پاسخ (Promise) برمیگرداند، جواب برگشتی برای دریافت نتیجه استفاده میشود.

دریافت پاسخ معمولا یک فرایند دو مرحله‌ای است.

در ابتدا promise از طریق fetch برگردانده میشود، خروجی یک نمونه از کلاس داخلی Response است که شامل اطلاعاتی مثل Header و غیره است.

در این مرحله میتوانیم وضعیت HTTP که از طریق Promise آماده شده را بررسی کنیم تا ببینیم آیا موفقیت آمیز بوده یا خیر؛ تا به اینجا بدنه (body) دریافت نکردیم.

اگر fetch قادر به ارسال درخواست HTTP نباشد Promise را رد میکند، مثلا اگر مشکلات شبکه وجود داشته باشد یا سایت مورد نظر در دسترس نباشد. پاسخ‌های غیر معمول HTTP مانند خطاهای 500 یا 404 اروری ایجاد نمی‌کنند.

ما میتوانیم وضیعیت HTTP را در ویژگی‌های پاسخ (response properties) دریافتی مشاهده کنیم:

• status – کد وضعیت HTTP ، به عنوان مثال 200.
• ok – مقدار بولی برمیگرداند،اگر وضعیت HTTP از کد 200 تا 299 باشد true برمیگرداند.

برای مثال:

let response = await fetch(url);

if (response.ok) { // از 200 تا 299 بود HTTP اگر وضعیت
  // دریافت پاسخ بدنه (در زیر توضیح داده شده)
  let json = await response.json();
} else {
  alert("HTTP-Error: " + response.status);
}

در مرحله دوم برای دریافت بدنه پاسخ (response body)، باید متدی دیگر را فراخوانی کنیم.

کلاس Response چندین متد مختلف بر پایه promise دارد که می‌توانیم بدنه پاسخ را به صورت فرمت‌های مختلف دریافت کنیم:

• response.text() – خواندن پاسخ و برگرداندن آن به صورت متن
• response.json() – تبدیل پاسخ به JSON
• response.formData() – برگرداندن پاسخ به صورت شی FormData (در فصل بعد توضیح داده خواهد شد)
• response.blob() – برگرداندن پاسخ به صورت Blob (داده های باینری و دودویی)
• response.arrayBuffer() – برگرداندن پاسخ به صورت ArrayBuffer (داده های باینری سطح پایین)
• علاوه بر اینها response.body یک شی ReadableStream است که به شما امکان میدهد بدنه را به صورت پیوسته یا جداجدا بخوانید.مثالی از این مورد را بعدا خواهید دید.

به عنوان مثال بیاید یک شی JSON با آخرین کامیت ها را از گیت هاب دریافت کنیم:

let url = 'https://api.github.com/repos/javascript-tutorial/en.javascript.info/commits';
let response = await fetch(url);

let commits = await response.json(); // JSON خواندن فایل و تبدیل آن به

alert(commits[0].author.login);

یا بدون استفاده از await و با استفاده از جاوااسکپریت خام:

fetch('https://api.github.com/repos/javascript-tutorial/en.javascript.info/commits')
  .then(response => response.json())
  .then(commits => alert(commits[0].author.login));

برای دریافت متن پاسخ به جای await response.text() از .json() استفاده کنید:

let response = await fetch('https://api.github.com/repos/javascript-tutorial/en.javascript.info/commits');

let text = await response.text(); // خواندن پاسخ به صورت متنی

alert(text.slice(0, 80) + '...');

به عنوان یک نمونه برای خواندن به صورت فرمت دودویی، بیایید لوگوی سایت fetch specification را دریافت کنیم (به فصل Blob برای دریافت جزئیات درباره عملیات روی Blob مراجعه کنید):

let response = await fetch('/article/fetch/logo-fetch.svg');

let blob = await response.blob(); // blob دانلود به عنوان شی

// برای استفاده از آن <img> ساخت تگ
let img = document.createElement('img');
img.style = 'position:fixed;top:10px;left:10px;width:100px';
document.body.append(img);

// نمایش عکس
img.src = URL.createObjectURL(blob);

setTimeout(() => { // مخفی کردن عکس بعد از سه ثانیه
  img.remove();
  URL.revokeObjectURL(img.src);
}, 3000);

let text = await response.text(); // پاسخ پردازش میشود
let parsed = await response.json(); // با شکست مواجه میشود (پاسخ از قبل پردازش شده است)

Response headers

ریسپانس هدرها در یک شی مانند Map به نام headers در response.headers در دسترس هستند.

دقیقا Map نیست اما دارای متدهای مشابهی است که امکان دریافت headers را براساس نام یا حلقه زدن روی آنها فراهم میکند.

let response = await fetch('https://api.github.com/repos/javascript-tutorial/en.javascript.info/commits');

// گرفتن یک هدر
alert(response.headers.get('Content-Type')); // application/json; charset=utf-8

// تکرار بر روی همه هدرها
for (let [key, value] of response.headers) {
  alert(`${key} = ${value}`);
}

Request headers

برای تنظیم یک ریکوئست هدر در fetch می‌توان از گزینه headers استفاده کرد. این گزینه شامل یک شی خروجی به صورت زیر است:

let response = fetch(protectedUrl, {
  headers: {
    Authentication: 'secret'
  }
});

اما لیستی از هدرهای ممنوعه HTTP وجود دارد که ما نمیتوانیم از آنها استفاده کنیم:

• Accept-Charset, Accept-Encoding
• Access-Control-Request-Headers
• Access-Control-Request-Method
• Connection
• Content-Length
• Cookie, Cookie2
• Date
• DNT
• Expect
• Host
• Keep-Alive
• Origin
• Referer
• TE
• Trailer
• Transfer-Encoding
• Upgrade
• Via
• Proxy-*
• Sec-*

این هدرها اطمینان میدهند که HTTP به درستی و ایمن اجرا میشود، بنابراین کنترل این هدرها به صورت انحصاری توسط مرورگر انجام میشود.

POST requests

برای فرستادن رکوئست از طریق POST یا هر درخواست دیگری باید از گزینه‌های fetch استفاده کنید:

• method – HTTP-method مانند : POST,
• body – بدنه درخواست، یکی از موارد زیر است:
  • یک رشته (مثلا JSON رمزنگاری شده)
  • شی FormData برای ارسال داده ها به صورت multipart/form-data
  • Blob/BufferSource برای ارسال داده های باینری
  • URLSearchParams برای ارسال داده با رمزنگاری x-www-form-urlencoded ، به ندرت استفاده میشود.

بیشترین استفاده معمولا از طریق JSON انجام میشود.

به عنوان مثال،این کد یک شی user را به صورت JSON ارسال میکند:

let user = {
  name: 'John',
  surname: 'Smith'
};

let response = await fetch('/article/fetch/post/user', {
  method: 'POST',
  headers: {
    'Content-Type': 'application/json;charset=utf-8'
  },
  body: JSON.stringify(user)
});

let result = await response.json();
alert(result.message);

توجه داشته باشید اگر ریکوئست body به صورت رشته باشد، هدر Content-Type به صورت پیشفرض برابر با text/plain;charset=UTF-8 است.

اما چون قصد ارسال JSON را داریم، از گزینه headers برای ارسال application/json استفاده میکنیم تا Content-Type مناسبی برای JSON باشد.

ارسال عکس

ما همچنین می‌توانیم از طریق fetch شی با داده‌های دودویی Blob یا BufferSource را ارسال کنیم.

در این مثال یک عنصر <canvas> وجود دارد که با حرکت موس روی آن می‌توانیم خط رسم کنیم.با کلیک روی دکمه ارسال ، تصویر به سرور ارسال میشود:

<body style="margin:0">
  <canvas id="canvasElem" width="100" height="80" style="border:1px solid"></canvas>

  <input type="button" value="ارسال" onclick="submit()">

  <script>
    canvasElem.onmousemove = function(e) {
      let ctx = canvasElem.getContext('2d');
      ctx.lineTo(e.clientX, e.clientY);
      ctx.stroke();
    };

    async function submit() {
      let blob = await new Promise(resolve => canvasElem.toBlob(resolve, 'image/png'));
      let response = await fetch('/article/fetch/post/image', {
        method: 'POST',
        body: blob
      });

      // سرور با نمایش حجم عکس پاسخ میدهد
      let result = await response.json();
      alert(result.message);
    }

  </script>
</body>

لطفا توجه داشته باشید که در اینجا ما هدر Content-Type را به صورت دستی تنظیم نمیکنیم،زیرا یک شی Blob از قبل ست شده است (در اینجا این هدر image/png است همانطور که توسط تابع toBlob تولید میشود). برای شی Blob این مقدار برای Content-Type تنظیم میشود.

تابع submit() می‌تواند بدون استفاده از async/await به صورت زیر نوشته شود:

function submit() {
  canvasElem.toBlob(function(blob) {
    fetch('/article/fetch/post/image', {
      method: 'POST',
      body: blob
    })
      .then(response => response.json())
      .then(result => alert(JSON.stringify(result, null, 2)))
  }, 'image/png');
}

خلاصه

یک درخواست fetch معمولا شامل دوفراخوانی await است:

let response = await fetch(url, options); // پردازش اولیه ریسپانس هدر
let result = await response.json(); // JSON خواندن بدنه به صورت

یا بدون await:

fetch(url, options)
  .then(response => response.json())
  .then(result => /* نتیجه فرایند */)

ویژگی های ریسپانس (Response properties):

• response.status – کد پاسخ HTTP
• response.ok – true اگر کد وضعیت از 200 تا 299 باشد.
• response.headers – شی‌ای مانند Map با هدرهای HTTP.

متدهای دریافت پاسخ بدنه (response body):

• response.text() – برگردان پاسخ به صورت متن
• response.json() – تبدیل پاسخ به JSON
• response.formData() – برگرداندن پاسخ به صورت شی FormData (در فصل بعد توضیح داده خواهد شد)
• response.blob() – برگرداندن پاسخ به صورت Blob (داده های باینری و دودویی)
• response.arrayBuffer() – برگرداندن پاسخ به صورت ArrayBuffer (داده های باینری سطح پایین)

گزینه‌های fetch تا الان:

• method – HTTP-method
• headers – یک شی با درخواست‌های هدر (هر هدری مجاز نیست)
• body – داده‌هایی که میخواهیم ارسال کنیم (request body) می‌تواند به صورت string, FormData, BufferSource, Blob یا UrlSearchParams باشد.

در فصل‌های بعدی،گزینه‌ها و موارد بیشتری ازfetch را خواهیم دید.